In de productie Women’s Voices Utrecht vertolkt Wishful Singing schitterende liederen van middeleeuwse powervrouwen als de Byzantijnse Kassia en de Duitse mystica Hildegard von Bingen, maar ook werken van hedendaagse componisten als Mathilde Wantenaar, liederen over leven in het hier en nu, troost, liefde en de helende werking van de natuur.
Alvast een voorproefje van het repertoire van Wishful Singing:
De hymne van Kassia
Kassia (810-867) staat te boek als een van de eerste vrouwelijke componisten. Deze Byzantijnse dichteres en componiste leefde in Constantinopel waar ze in hoog aanzien stond in het intellectuele en artistieke leven. Zij stichtte in 843 een klooster en schreef prachtige hymnen die nog steeds in de Grieks-orthodoxe kerk gezongen worden, maar die in Nederland nauwelijks bekend zijn.
Er bestaan veel tot de verbeelding sprekende verhalen over Kassia. Het bekendste is het verhaal over haar ontmoeting met de Byzantijnse keizer Theophilos die haar vraagt met hem te trouwen. Terwijl hij haar de hand vraagt, kan hij het niet laten om haar te herinneren aan de slechtheid van vrouwen (Eva’s zondeval). Kassia’s reactie daarop is dat juist het beste uit vrouwen is voortgekomen, doelend op de menswording van Jezus als zoon van Maria. Dat zij hem durft tegen te spreken doet Theophilos ertoe besluiten een andere vrouw te trouwen, maar diep in zijn hart zal hij Kassia nooit vergeten. Vlak voor zijn dood wil hij haar nog één keer zien en zoekt hij haar op in haar klooster. Zij houdt zich echter voor hem verborgen uit angst dat haar wereldlijke passie haar godsdienstige gevoelens zal overschaduwen. Ze verstopt zich, maar laat een onvoltooide hymne op tafel liggen. Op de tafel in haar cel vindt hij het muziekmanuscript dat nog enkele noten en tekst behoeft. Hij voltooit het voor haar en zo wordt de wonderschone Hymne van Kassia geboren.
O Gloriosissimi van Hildegard von Bingen
Hildegard von Bingen (1098-1179) leefde drie eeuwen na Kassia in Duitsland en leidde eveneens een eigen klooster. Zij was een allround wetenschapper – thuis in theologie, filosofie, natuurgeneeswijzen, kosmologie, literatuur en politiek – die er uitgesproken ideeën op nahield over gelijkwaardigheid tussen mensen en verbondenheid tussen mens, natuur en kosmos. Ze was ook een begaafd componist en schreef meer dan zeventig liederen; stuk voor stuk eigenzinnige composities met een sterk lyrisch en meditatief karakter. O Gloriosissimi is een lofzang op de engelen en dat is te horen: het gezang is zeer dynamisch van karakter en ‘wervelt’ als het ware heen en weer tussen de hoogste en de laagste regionen van de zangstem.
Zomernacht van Mathilde Wantenaar
De in Amsterdam geboren componiste Mathilde Wantenaar (1993) begon haar studie aan het Conservatorium van Amsterdam, waar ze klassieke compositie studeerde. Ze schreef voor, en werkte samen met onder andere De Nationale Opera, het Rotterdams Philharmonisch Orkest, het Groot Omroepkoor, Liza Ferschtman en Ralph van Raat. Nadat haar eerste kameropera in première ging tijdens het Opera Forward Festival van De Nationale Opera voltooide ze haar compositiestudie en werd ze toegelaten tot het Koninklijk Conservatorium van Den Haag om klassieke zang te studeren. Mathilde verdeelt momenteel haar tijd tussen haar compositiepraktijk en zangstudies. “Ik wil op zo veel mogelijk manieren met muziek bezig zijn. Zelf muziek maken is cruciaal, weten hoe het voelt om muziek uit te voeren. Ik houd van het zangerige, de stem, het lyrische. En ook van het lichte in Franse muziek, en van eenvoud, dat heb ik van mijn vader die jazzmusicus is.”
Mathilde Wantenaar componeerde het werk Zomernacht speciaal voor Wishful Singing in het kader van een uitzending van Podium Witteman. De compositie nodigt de luisteraar uit om met volledige aandacht in het hier en nu aanwezig te zijn. Klik hier voor een opname